Η βαρηκοΐα, δυσχεραίνει τη ζωή των ηλικιωμένων ανθρώπων και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα για την ομαλή τους συμβίωση στο οικογενειακό και το κοινωνικό περιβάλλον, οδηγώντας ακόμη και σε κοινωνική απομόνωση.
Η μείωση της ακοής λόγω της ηλικίας ονομάζεται Πρεσβυακουσία και είναι αντίστοιχη της πρεσβυωπίας στα μάτια! Η πρεσβυακουσία ανήκει στις νευροαισθητηριακές βαρηκοΐες και είναι απότοκος της φυσιολογικής γήρανσης του οργανισμού. Αποτελεί την τρίτη πιο συχνή πάθηση στους ηλικιωμένους μετά από την ψηλή πίεση και την αρθρίτιδα. Σύμφωνα με έρευνες, απώλεια ακοής λόγω ηλικίας αντιμετωπίζει ένας στους τρείς ηλικίας 65-74 και ένας στους δύο άνω των 75, ενώ σχεδόν όλοι άνω των 80 παρουσιάζουν κάποιου βαθμού απώλεια ακοής και οι αριθμοί αυτοί αυξάνουν συνεχώς λόγω του ότι αυξάνεται και το προσδόκιμο ζωής.
Η πρεσβυακουσία ξεκινάει μετά τα 50-60 έτη και συνεχώς εξελίσσεται. Η ακοή μειώνεται και στα δύο αυτιά και ξεκινάει από τις πολύ υψηλές συχνότητες (ο ασθενής δεν ακούει καλά τα σύμφωνα), ενώ αργότερα επεκτείνεται και στις χαμηλότερες συχνότητες, δηλαδή δεν ακούει ούτε τα φωνήεντα σε φυσιολογική ένταση φωνής του συνομιλητή του. Στην πρώτη φάση που ο ασθενής χάνει την ικανότητα να ακούει διάφορους ήχους υψηλών συχνότητων (όπως π.χ το «Σ, Φ, Δ, Θ, Β, Ζ, Π, Τ») αυτό που ταλαιπωρεί περισσότερο τους ηλικιωμένους είναι ότι χάνουν την διακριτική ικανότητα των λέξεων. Με άλλα λόγια, ακούν αυτόν που μιλά, αλλά δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τι λέει, τους ικανοποιεί ο ήχος από την άποψη της έντασης, αλλά δεν διακρίνουν σωστά τις λέξεις.
Για αυτό ακριβώς το λόγο, το βαρήκοο άτομο λέει ότι οι γύρω του μιλούν μπερδεμένα, ακούει αλλά δεν καταλαβαίνει ή δεν ακούει τις παιδικές και γυναικείες φωνές.
Καθώς μειώνεται η ακοή, το βαρήκοο άτομο ανεβάζει την ένταση της τηλεόρασης ή του ραδιοφώνου και ζητά από τους άλλους να μιλούν πιο δυνατά ή πιο καθαρά.
Παράγοντες που επιταχύνουν την πρεσβυακουσία είναι η χρόνια έκθεση σε ισχυρό θόρυβο (στο χώρο εργασίας), ο Σακχαρώδης Διαβήτης, η λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η υπέρταση και οι αγγειακές παθήσεις.
Όταν κάποιος ηλικιωμένος καταλάβει ότι δεν ακούει καλά, δεν επικοινωνεί σωστά με το περιβάλλον του ή το ίδιο του το περιβάλλον τού υποδεικνύει ότι έχει πρόβλημα, πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιον ωτορινολαρυγγολόγο. Το πρώτο πράγμα που θα κάνει ο ειδικός ιατρός είναι να εξετάσει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο έξω ακουστικός πόρος. Μπορεί, για παράδειγμα, να είναι φραγμένος από βύσματα κυψελίδας, και αυτό να ευθύνεται για την έκπτωση της ακοής. Στη συνέχεια θα προχωρήσει σε έναν ακουολογικό έλεγχο. Είναι ένας ανώδυνος έλεγχος. Ο ασθενής φορά ακουστικά και ακούει διάφορους ήχους, υποδεικνύοντας στον εξεταστή ποιους ακούει καλά και ποιους όχι. Ο ιατρός έτσι έχει την πλήρη εικόνα για το αν υπάρχει κάποιου είδους βαρηκοία, καθώς και σε ποιες συχνότητες ή σε ποιο βαθμό παρατηρείται αυτή. Με βάση αυτές τις εξετάσεις, ο ιατρός αποφασίζει για το αν χρειάζεται κάποια υποστήριξη της ακοής του αρρώστου με ακουστικό βαρηκοΐας.
Η πρεσβυακουσία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά ή φαρμακευτικά. Η αποκατάσταση των ασθενών αυτών είναι η ενίσχυση του ήχου και αυτό γίνεται με τη χρήση των ακουστικών βαρηκοΐας. Η χρήση των ακουστικών βελτιώνει το επίπεδο ζωής αλλά και τις νοητικές λειτουργίες.
Τα ακουστικά βαρηκοΐας είναι πλέον, μικρά, υπερσύχρονα, έξυπνα, εύχρηστα, αποτελεσματικά, ακόμη και σχεδόν ¨αόρατα¨. Προσφέρουν εξαιρετικό ήχο, χωρίς σφυρίγματα και απεριόριστες δυνατότητες ρυθμίσεων με αποτέλεσμα την πλήρη απόλαυση ακοής ακόμη και στο πιο θορυβώδες περιβάλλον. Μπορούν μέσω ήχο-κάλυψης να μετριάσουν κατά πολύ την ένταση ή ακόμα και να εξαφανίσουν εντελώς τα βουητά.
Ανεξάρτητα από τη χρήση ή όχι ακουστικών βαρηκοΐας, οι βαρήκοοι ασθενείς μπορούν επίσης να μάθουν ορισμένες χρήσιμες πρακτικές. Αυτές είναι το διάβασμα των χειλέων, η επαφή πρόσωπο με πρόσωπο με τον ομιλητή, η μείωση των θορύβων από τον περιβάλλοντα χώρο, για παράδειγμα θα πρέπει να κλείνουν την τηλεόραση ή το πλυντήριο και τα παράθυρα, για να μην παρεμβάλλονται άλλοι ήχοι ανάμεσα σε αυτούς και τον συνομιλητή τους. Να χρησιμοποιούν στο έπακρο τις μη ηχητικές ενδείξεις, όπως τις χειρονομίες και τις εκφράσεις του προσώπου, για να βοηθηθούν στην κατανόηση των λεγόμενων από τους συνομιλητές τους. Καλό είναι να ζητούν από το περιβάλλον τους να τους μιλάει αργά, δυνατά και καθαρά, για να μπορούν πιο εύκολα να διακρίνουν τις λέξεις μεταξύ τους.
Το βασικό για τους βαρήκοους ασθενείς είναι να αποδεχτoύν τη βαρηκοΐα ως μια φυσιολογική φθορά λόγω ηλικίας και να τη «μοιραστούν» με τον περίγυρό τους. Με αυτό τον τρόπο θα εξασφαλίσουν μια καλή ποιότητα ζωής και θα αποφύγουν τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Ρίζου Ευγενία
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος
